Satranç standart 64 kare üzerinde oynanır. Her oyuncu 16 taşla oyuna başlar - bir şah, bir vezir, iki kale, iki fil, iki at ve sekiz piyon. Başlama pozisyonunda oyuncuların tüm taşları kendi önlerindeki iki sıraya yerleştirilmiştir, aşağıdaki tabloya bakın.
Oyunun hedefi rakibinizi şahmat etmektir. Bu, oyuncu rakibinin şahına saldırmalı ve şahın kaçabileceği her noktada rakibin onu yakalaması anlamına gelir. Tüm oyun çeşitlerinin bitişi ilerleyen bölümlerde açıklanacaktır.
Hamleler Birçok insan "her taşın farklı şekilde hareket etmesi" nedeniyle satranç oyunun zor olduğunu düşünür. Her taşın gerçekten de kendine has harekette bulunmasına rağmen, tüm temel hareketleri hızlı bir şekilde öğrenebilirsiniz. Aşağıdaki resimler her taşın nasıl hareket ettiğini gösterir (yeşil çarpılarla gösterilen).
Şah
Şah her yönde bir kare ilerleyebilir. Rok Aynı renkten şah ve kalenin aynı anda hareket etmesinin tek istisnasıdır. Rok, şahın bulunduğu kareden kaleye doğru iki kare ilerlemesi ve ardından kalenin şahın üstünden atlayarak bir kare yanına (komşu kareye) konmasıyla yapılır. Kısa rok ve uzun rok arasındakı ayırım aşağıdaki resimlerde gösterilmiştir. (roktan önceki ve sonraki pozisyon).
Kısa rok
Uzun rok
Şu durumlarda rok yapmak mümkün değildir:
şah ve kale oyun başından bu yana oynamışsa.
Şah denilmişse (aşağı bakın).
Rok atılacak kale ile şah arasında herhangi başka bir taş varsa.
Şahın durduğu, rok atarken geçeceği ve rok attığında gideceği kareler rakip taşlar tarafından tehdit ediliyorsa.
Şah rakip taş ya da taşlar tarafından tehdit ediliyorsa, bu taş ya da taşlar hareket edemiyor bile olsalar şah tehdit altındadır. Şaha saldırıldıgında (şah hareket etmediğinde bir sonraki harekette rakip ele geçirecek ise), bu pozisyona şah denir. Şah durumunda olan oyuncu bu pozisyondan kurtulmak için şu yollardan birini hemen uygulamalıdır:
Şahıyla rakibin şah çektiği taşın arasına bir taş koyarak şahı kesmelidir.
Oyuncu eğer şahı kesemezse oyunu kaybeder. Bu duruma şahmat denir.
Vezir
Vezir bulunduğu karenin dikey, yatay ve çaprazlarında herhangi bir kareye gidebildiğinden dolayı satranç tahtasının en güçlü taşıdır.
Kale
Kale bulunduğu karenin dikey ve yataylarında herhangi bir kareye gidebilir ve vezirden sonraki en güçlü taştır.
Fil
Fil bulunduğu karenin çaprazlarında herhangi bir kareye gidebilir. Dolayısıyla sadece başlama pozisyonundaki rengi ne ise sadece o yönlerde ilerleyebilir. Her oyuncunun iki fili vardir - biri beyaz karede ve diğeri siyah karededir.
At
At'ın hareketi L şekline benzer - At yatay, dikey ya da çapraz yönde olmamak şartıyla bulunduğu kareye en yakın karelerden birine gidebilir. Hareket yolunda duran taşların üstünden atlayabilir.
Piyon
Piyonlar, satranç tahtasının en zayıf taşları olmalarına rağmen, bir çok enteresan özellikle güçlendirilmişlerdir ve genellikle oyunun sonucunu belirlerler:
Piyon bulunduğu dikeyde sadece önündeki boş kareye doğru ilerleyebilir, asla geriye doğru hareket etmez. İlk hareketinde, bulunduğu dikeyde önündeki iki karenin boş olması şartıyla iki kare ilerleyebilir.
Yan dikeyde bir önünde bulunan (ön çaprazda) rakip taşı yiyerek de bu kareye gidebilir.
Bir piyon bulunduğu ilk konumdan ilerleyerek son sıraya (rakibin ilk yatayı) vardığında derhal aynı renkte bir vezir, bir kale, bir fil veya bir at ile değiştirilir. Bu piyon hareketine "terfi" denir ve yerine konan taş kurallara uygun olarak derhal devreye girer. Örneğin, terfi ile alınan bir vezir aynı hamlede şah veya şahmat çekebilir.
Bir piyon ilk hamlesinde iki kare ilerleyip rakip piyonla yan yana gelirse, rakip piyon bu piyonu sanki bir kare ilerlemiş gibi kabul ederek yiyebilir. Bu harekete geçerken alma denir ve bu hak sadece ilk defasında yani iki kare çıkışı yapılır yapılmaz geçerlidir. Geçerken alma hakkı bir sonraki hamlelerde kaybolur. Aşağıdaki resimde bir örnek görebilirsiniz (siyahın hareketinden önceki pozisyon, hareketinden sonraki pozisyon ve geçerken alma pozisyonu sonrasındaki durum).
Rakip Taşlar Nasıl Ele Geçirilir: Oyuncunun sırası geldiğinde ve taşlarından birini (veya daha fazlasını) rakibin taşının bulunduğu kareye hareket ettirebiliyorsa, bu taşı ele geçirebilir. Ele geçirmek, rakip taşını satranç tahtası dışına alması demektir ve o kareye kendi taşını koyması demektir. Ele geçirilen taş tahtanın aşağısında (veya yukarısında, tahtanın duruş şekline göre değişir) oyuncuları oyun hakkında bilgilendirmek için görünür.
Oyuncu kendi taşıyla rakibin taşı arasında başka bir taş varken rakip taşını ele geçiremez. Tüm diğer taşların üstünden atlayabilen at bu durumun istisnasıdır.
Tüm oyuncular şah dışında tüm taşları ele geçirebilirler.
Oyun Nasıl Biter Şu durumlardan herhangi biri gerçekleştiğinde oyun sona erer:
Oyuncu rakibin şahına saldırır (rakibine şah çekerse) ve rakip oyuncu şahı bir sonraki hamlesinde kesemez durumdaysa. Bu duruma şahmat denir ve şah çekilen oyuncu oyunu kaybeder.
Sırada olan oyuncu kurallara uygun bir hamle yapamıyor ve şahı da tehdit altında bulunmuyor ise oyun berabere biter ve bu duruma pat denir.
Rakibi oyunu terk eden oyuncu oyunu kazanır.
İki taraf oyun sırasında aralarında anlaşırlarsa oyun berabere biter.
Diğer beraberlik koşulları (şahmat etmek için yetersiz taş, üç kez tekrarlanan aynı pozisyonlar, 50 hamle boyunca hiç taş ele geçirilmez veya hiçbir piyon oynatılmazsa) şu an için desteklenmemektedir. Eğer oyununuzun bu nedenlerden biri dolayısıyla berabere bitmesi gerektiğini düşünüyorsanız, lütfen bizimle info@brainking.com adresinden temasa geçin ve oyununuzu bitirelim.
Diğer Önemli Kurallar
Oyuncu sadece rakibin taşlarını ele geçirebilir, asla kendi taşlarını ele geçiremez.
Oyuncu kendi şahını şah çekilecek pozisyona sokamaz. Eğer BrainKing.com bir taşınızı bazı karelere oynatmanıza izin vermiyorsa, muhtemel nedeni şahınızın şah pozisyona giriyor olmasıdır.
(sakla) If you only look at some of the discussion boards on a regular basis you can add them to your favourite boards list by going to the Board page and clicking "Add to my favourite boards". (pauloaguia) (Bütün ipuçlarını göster)